DUVAR – Trabzon’da 15 yerel tiyatro grubunun oyunlarını sahnelediği Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin 3 yıldır tartışılan Trabzon Valiliği’ne devri gerçekleşti. Tiyatro sahnelemeye uygun başka bir kültür merkezinin bulunmadığı Trabzon’da tiyatro grupları bu sezondan sonra yuvasız kalacak.
Trabzon’un Ortahisar ilçesinin tarihi Ortahisar Mahallesi’nde 1883 yılında hapishane olarak inşa edilen bina 1975 yılında kapandı. 1984-1985 yılları arasında atıl bir durumda iken dönemin belediye başkanı Orhan Karakullukçu’nun girişimleriyle kültür merkezine çevrilerek 1987 yılında Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi adını alan tarihi taş bina 38 yıldır kentin kültür ve sanat hayatının kalbinin attığı yerlerden biri oldu.
Şehirdeki Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk Ongan Sahnesi ile birlikte tiyatro izlemek isteyenlerin adresi olan Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi, 15 tiyatro grubu ile haftanın hemen her günü farklı bir oyunla izleyicileri ağırladı.
2022 YILINDA DEVİR TARTIŞMASI BAŞLADI
2022 yılında Trabzon Valiliği’nin makam ve bazı birimlerinin tarihi Vilayet binasına taşınması üzerine dönemin valisi İsmail Ustaoğlu bina ile aynı kampüste yer alan Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin de devrini talep etti. Milli Emlak Müdürlüğü bünyesinde olan ve Ortahisar Belediyesi’ne tahsis edilen kültür merkezinin devrine tiyatro grupları ile birlikte dönemin Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç karşı çıkmış ve bu işlem gerçekleşmedi.
10 Ağustos 2023 yılında Trabzon Valiliği’ne Aziz Yıldırım’ın atanmasıyla konu yeniden gündeme geldi. Göreve başlamasının ardından tiyatro gruplarını ağırlayan Yıldırım, Hüseyin Kazaz’ın yeni bir kültür merkezi yapılana kadar tiyatroya hizmet etmeye devam edeceğini söyledi. 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri’nde de CHP’li Ahmet Kaya’nın Ortahisar Belediye Başkanı olmasının ardından Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin tiyatro grupları tarafından kullanımı programlandırılarak devam etti.
Trabzon Valiliği (solda) 2022 yılında tarihi binaya taşındıktan sonra Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin devrini talep etti. ORTAHİSAR BELEDİYESİ’NİN BAŞVURUSU KABUL EDİLMEDİ
Ortahisar Belediyesi Şubat ayında tahsis süresinin devam etmesi için verdiği dilekçeye Milli Emlak Müdürlüğü’nden “Valilik hizmetlerinde kullanılmak üzere İçişleri Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tahsis edildiği” cevabını aldı. Karar üzerine tiyatro grupları sahnesiz kalacaklarını ifade ederken Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya da belediyenin CHP’ye geçmesi dolayısıyla tahsisin gerçekleşmediğini öne sürdü.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde 37 yıldır tiyatro yapan Trabzon Sanat Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Necati Zengin, alınan kararın Trabzon’daki tiyatro zenginliğini ortadan kaldıracağını söyledi. Trabzon’daki profesyonel ve amatör tiyatro gruplarının başka salon bulamadığını ve kısıtlı olan salonlarının fiyatlarının da karşılanamadığını kaydeden Zengin, geleceklerinin belirsiz olduğunu dile getirdi.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin Trabzon’un kültür sanat hafızası olduğunu kaydeden Zengin, “. Hüseyin Kazaz, hapishaneden kültür merkezine dönüşmesiyle Türkiye’de bir ilktir. Kazaz, sadece tiyatro değil, sergiler, konserler, konferanslar, kurslarla şehrin sosyal hayatına çok yönlü katkı sunan bir mekandır. Buradaki sanat etkinlikleri Trabzon’un hiçbir kültür merkezinde yapılmamıştır. Trabzon Devlet Tiyatrosu’nun düzenlediği Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festivali’ndeki bazı oyunlar bu sahnede yıllarca sergileniyor. Biz burada kentin kültürel sanatsal anlamda gelişimi için çaba sarf ediyoruz. Buna gem vuruluyor” sözlerini kullandı.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde her yıl 15’in üzerinde tiyatro grubu günleri bölüşerek her gün oyun sahneliyor. ZENGİN: TRABZON’UN ÇÖLLEŞMESİNİ İSTİYORLAR
“Trabzon’un kültürel anlamda çölleşmesini istiyorlar” diyen Zengin, Türkiye’nin hiçbir ilinde olmayan tiyatro zenginliğinin Trabzon’da olduğunu ifade etti. Zengin, “Burada bu yıl 6’sı Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan destek alan 15 tiyatro grubu oyun sergiliyor. Halkın en fakirinden en zenginine her kesimden insan oraya akşamları tiyatro izlemeye geliyor. Tiyatro izleyicisi bir kültürdür, bir aydınlanma seviyesidir. Biz Trabzon Sanat Tiyatrosu olarak 32 yıldır orada tiyatro yapıyoruz. Benim 50 yıllık tiyatro hayatımın 37 yılı burada geçti” dedi.
Valiliğin devir ısrarının anlamadıklarını da kaydeden Zengin, “Valilik tarafından duyduğumuz bu kararın güvenlik sorunu ile alındığı. Ben 32 yıldır orada tiyatro yapıyorum, hiçbir güvenlik sorunu oluşturabilecek bir durum olmadı. Böyle bir yerde neden güvenlik sorunu olsun? Daha sonra Valilik’in bir birim yerleştirileceği söylendi. Son olarak kütüphane yapılacağı, müzeye dönüştürüleceği söylemlerini de duyuyoruz. Bu sezon sonuna kadar oynayacağız ama ondan sonrası ne olacak? Yer bulamazsak tiyatroyu mu bırakacağız bilmiyoruz. Çünkü başka sahne yok. Vali bey ile daha önce görüştüğümüzde yeni bir kültür merkezi yapılana kadar ben sizi buradan çıkarmam demişti. Şimdi kendinize yer bakın deniyor” sözlerini kullandı.
Tiyatrocu Necati Zengin, tiyatroların geleceğinin belirsiz olduğunu söyledi. AYDOĞDU: TİYATROCULAR AKIBETİNİ BİLMİYOR
Trabzon Umut Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Cengiz Aydoğdu da 3 yıldır sebebi belli olmayan devri anlayamadığını söyledi. Trabzon’un kültürel miraslarını kaybetmeye devam ettiğini ifade eden Aydoğdu, “Daha önce 1940’lı yıllarda opera binası yıkılmıştı. Şimdi de Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin vasfının ortadan kaldırılması için uğraşanlar var. Ancak tarih yıkanları değil yapanları yazar” dedi.
Valiliğin güvenlik gerekçesiyle devri istemesinin izaha muhtaç olduğunu kaydeden Aydoğdu, “3 yılda beri tartışılan bu devir işlemini anlayamıyoruz. Güvenlik riski için Valilik burayı devralıyorsa neden sezon sonu bekleniyor. Risk varsa şu anda da vardır. Sezon sonuna kadar devam edilecekse güvenlik gerekçesi olduğu neden öne sürülüyor. Güvenlik endişesi varsa giriş çıkışlar farklı noktadan verilebilir” sözlerini kullandı.
Kentteki tiyatro gruplarının yüksek ücretli salonlarda yer bulamadığını kaydeden Aydoğdu, oyunlarını nerede oynayacaklarının belirsiz olduğunu söyledi. Aydoğdu, şu sözleri kullandı:
“Şehirde insanların hadi bu akşam tiyatro dedikleri zaman Hüseyin Kazaz bir merkezdi, her akşam bir grubun oyunu var. Oyunlarımızı nerede oynayacağımızı şu anda biz de bilmiyoruz. Biz Kültür Bakanlığı’ndan destek alan gruplar olarak 30 Mayıs’a kadar oyun oynamamız gerekiyor. Ayrıca burada diğer tiyatro grupları da sahne alıyor. Bu kentin 15 tane tiyatro gurubun bütçesi yok ki salon açsınlar ya da yüksek ücretli salonlarda yer bulup kiralasınlar. 80-100 liraya bilet satarak nasıl bu tiyatro grupları mekanı olmadan yaşayacak. Tiyatrocular diken üstünde, akıbetlerini bilmiyorlar, karşılarında muhatap bulamıyorlar.”
Aydoğdu Valiliğin devir gerekçesinin izaha muhtaç olduğunu düşünüyor. PARMAK: YÖNETİCİLER ‘SANAT ŞEHRİ’ DİYOR, DESTEK OLMUYOR
Trabzon Tiyatrolar Derneği Başkanı ve Trabzon Seyir Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Ahmet Parmak, kentin yöneticilerinin sürekli Trabzon’un kültür sanat şehri olduğunu söylemelerine rağmen bu alana tek bir katkı vermediklerini ifade etti.
Devir kararı üzerine Vali Yıldırım ile görüşerek süreci dinlediklerini kaydeden Parmak, “Hüseyin Kazaz’ın artık Valilik bünyesine katıldığını ve bizim de kültürel faaliyetlerimizi sürdürmek için kendimize yaza kadar yer bakmamız gerektiği söylendi. Bize belediyelerle görüşerek kültür merkezi yaptırmamızı söyledi. Mayıs’ta Trabzon Devlet Tiyatrosu’nun festivalinden sonra muhtemelen tadilata alınarak Hüseyin Kazaz artık elimizden çıkacak” dedi.
Trabzon’da tiyatro gruplarının 38 yıl önce kültür merkezine çevrilen Hüseyin Kazaz dışında sahne bulamadığını kaydeden Parmak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Trabzon’da göreve gelen yönetenlerin hemen hepsi Trabzon’un kültür sanat şehri olduğunu, 4000 yıllık şehir, en çok sanatçı çıkaran şehir gibi yağlandırıp ballandırıp anlatıyorlar ama bu alanda tek bir vaat yerine getirilmiyor. Sürekli sanata destekten bahsediliyor ama 15 tiyatro grubunun oynayacağı 1 sahne yok. Gelenler gidenleri arattı Trabzon’da sanat alanında çakılan bir çivi olmadı. Geçen yıl Uluslararası Festival’de Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, Trabzon’a sanat merkezi yapacağının sözünü vermişti. Ancak 1 yıl geçmesine rağmen halen bunla alakalı bir gelişme duymuyoruz. Sesimizi çıkarmaya çalışıyoruz ancak sürekli geçiştiriliyoruz.
Büyükşehir’e ait Hamamizade Kültür Merkezi’ni kullanamıyoruz, sürekli dolu oluyor. Bu doluluğa dahil olamıyoruz. Devlet Tiyatrosu’nun sahnesi ise sadece kendi oyunlarına yetiyor. Belediyelerin altında çok amaçlı salonlar var fakat bu salonlar tiyatroya ya da gösteri sanatlarına uygun sahneler değil. Ortahisar Belediyesi bu konuda yanımızda, bize salonlarını da açıyor fakat bu salonlar söyleşi ve nikah için tasarlanmış. Başkan Ahmet Kaya 15 tiyatro grubunun yanında oldu.”
Trabzon Tiyatrolar Derneği Başkanı Parmak, yöneticilerinin kültür sanata desteğinin sadece lafta kaldığını söyledi. ZORLU: KARAR TAMAMEN SİYASİDİR
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin Trabzon Valiliği’ne devriyle ilgili açıklama yapan Ortahisar Belediye Başkan Yardımcısı Cüneyt Zorlu, kararın siyasi olduğunu öne sürdü.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin AK Parti’nin yönettiği dönemde Ortahisar Belediyesi’ne tahsis edildiğini, ancak belediye yönetiminin CHP’ye geçmesiyle devir kararı verildiğini ifade eden Zorlu, “Kültür Merkezi’nin tahsis süresinin uzatılması için başvuruda bulunduk. Talebimize karşılık, ‘Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’mizin Trabzon Valiliği’ne tahsis edildiği’ cevabını aldık. 2022 yılında eski Bakan Süleyman Soylu, ‘Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi Trabzon Valiliği’ne yakışır’ demişti. Nitekim o dönemden itibaren tartışılan devir işlemi, belediyeyi biz kazanınca gerçekleştirildi. Bu tamamen siyasi bir karardır. Bu vahim devir kararı, Ortahisar Belediyesi’ne verilmiş bir ceza değil, Trabzon’un kültür ve sanat hayatına indirilmiş ağır bir darbedir” değerlendirmesinde bulundu.
